วางแผนการถ่ายวีดีโออย่างเป็นระเบียบ เก็บรายละเอียดต่างๆได้ครบ โดยการเขียน Shot List
วันเวลาไม่เคยหวนกลับฉันใด สายน้ำก็ไม่เคยไหลย้อนกลับฉันนั้น เหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้น บางครั้งอาจจะเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียว หรืออาจจะไม่เกิดขึ้นอีกเลย ช่างวีดีโออย่างเราๆถ้าไม่ได้วางแผนเตรียมการถ่ายวีดีโอมาล่วงหน้า อาจจะพลาดช็อตสำคัญต่างๆเหล่านี้ไปได้ ซึ่งจะทำให้คุณค่าในวีดีโอของเราลดน้อยลงไป หรือเราอาจจะโดนเพื่อนๆรุมประนามได้ว่า ทำไม่ไม่ยอมถ่ายวีดีโอในตอนนั้นมาด้วย ผมมีวิธีการง่ายๆมาแนะนำ คือ การเขียน Shot List สำหรับการถ่ายวีดีโอ เป็นการเขียนรายละเอียดต่างๆในการถ่ายวีดีโอสำหรับงานนั้นๆ เราจะมีวิธีการขียนอย่างไรลองไปติดตามชมกันต่อได้ครับ
การวางแผนการถ่ายวีดีโอโดยการเขียน Shot List จะทำให้การถ่ายวีดีโอเป็นระเบียบ เพราะได้มีการระบุถึงรายละเอียดที่จะถ่าย เช่น คู่บ่าวสาวยืนถ่ายรูปอยู่หน้าซุ้ม และวิธีการถ่ายว่าจะถ่ายอย่างไร เช่น ถ่ายแบบ close up เพื่อเก็บรอยยิ้มของคู่บ่าวสาว เรามีวิธีการเขียน Shot List แบบง่ายๆดังนี้
1. ศึกษารายละเอียดของงานก่อน อาจจะปรึกษากับผู้ที่เคยผ่านงานนี้มาหรือหาข้อมูลงานนี้จากอินเตอร์เน็ต ซึ่งจะทำให้เราเข้าใจรายละเอียดของงานในภาพรวมทั้งหมด
2. ค่อยๆศึกษาในแต่ละช่วงพิธีการว่า ควรจะถ่ายวีดีโออะไรบ้าง ถ่ายแบบไหน เช่น ถ่ายวีดีโองานศพตอนวางดอกไม้จัน เราควรจะถ่ายวีดีโอด้านข้างให้เห็นคนกำลังวางดอกไม้จัน และเราควรจะถ่ายแบบ close up ไปที่ดอกไม้จันที่กำลังเผาไหม้อยู่ด้วย
3. เราจะต้องระบุลักษณะการถ่ายวีดีโอด้วย เราจะถ่ายเป็นมุมกว้าง (wide shot : WS) ถ่ายแบบครึ่งตัว (medium shot : MS) ถ่ายแบบเน้นรายละเอียด (close up : CU) หรือมุมในการถ่ายอาจจะเป็นมุมด้านหน้า (Front view) มุมด้านข้าง (Profile view) หรือมุมด้านหลัง (Back view) หรือถ้าเราพิจารณาเป็นแบบมุมระดับสายตา (eye-level shot) มุมต่ำ (low-angle shot) หรือมุมสูง (high-angle shot) การเขียน Shot List จะมีการระบุลงไปอย่างชัดเจน เพื่อทำให้การทำงานมีความสะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น
4. ทำเป็นตารางแบบง่ายๆอาจจะเป็น 3 column : shot description รายละเอียดของช็อต, shot type ลักษณะการถ่ายวีดีโอ และ action description ลักษณะท่าทางของช็อตนั้น ตัวอย่างเช่น
SHOT LIST
| Production Title : ถ่ายวีดีโองานแต่งงาน | Date : 27 พฤษภาคม 2556 |
| Shot Description | Type of Shot | Action Description |
| คู่บ่าวสาวสวมแหวนหมั้น | MS | เจ้าบ่าวกำลังค่อยๆสวมแหวนหมั้นเข้าไป |
| CU | นิ้วนางข้างซ้ายของเจ้าสาว ขณะที่แหวนค่อยๆเลื่อนเข้าไป | |
| CU | ใบหน้าเจ้าสาวที่ยิ้มอย่างมีความสุข | |
| MS | พ่อแม่ของคู่บ่าวสาวที่นั่งดูอยู่ | |
| WS | แขกในงานที่ปรบมือ |
ตัวอย่าง Shot List การถ่ายวีดีโองานแต่งงานช่วงพิธีเดินขบวนแห่ขันหมาก
SHOT LIST
| Production Title : เดินขบวนแห่ขันหมาก | Date : 27 พฤษภาคม 2556 |
| Shot Description | Type of Shot | Action Description |
| ตั้งขบวนแห่ขันหมาก | WS | การตั้งขบวนขันหมาก |
| (เสียงบรรยากาศในงาน) | MS | เจ้าบ่าวยืนคู่กับพ่อแม่ที่ถือพาน |
| CU | ของรับไหว้ในพิธี เช่น หัวหมู ส้มเช้ง | |
| MS | ญาติๆ เพื่อนๆ ที่มาช่วยถือพานของรับไหว้ | |
| เดินขบวนแห่ขันหมาก | WS | ถ่ายวีดีโอมุมสูงให้เห็นความยาวของขบวน |
| (เสียงบรรยากาศในงาน) | MS | เจ้าบ่าวขณะเดินอยู่ในขบวน |
| MS | ญาติๆ เพื่อนๆ ให้เห็นว่ามีใครมาช่วยถือของบ้าง | |
| MS | ญาติๆที่มากั้นประตู | |
| MS | เถ้าแก่ของเจ้าบ่าวที่ทำหน้าที่แจกซอง | |
| CU | รอยยิ้มและเสียงหัวเราะของเจ้าบ่าว |
ตัวอย่าง Shot List งานบวชช่วงโกนผมนาค
SHOT LIST
| Production Title : โกนผมนาค | Date : 27 พฤษภาคม 2556 |
| Shot Description | Type of Shot | Action Description |
| พระเริ่มตัดผม | WS | อุโบสถวัด |
| (เสียงเพลงบรรเลง) | WS | เห็นพระและคนที่บวชเต็มตัว |
| MS | พ่อแม่ที่ยืนดูอยู่ | |
| CU | กรรไกรที่กำลังตัดผมอยู่ | |
| พ่อแม่ตัดผม | MS | เห็นพ่อแม่และคนที่บวชด้านข้าง |
| (เสียงเพลงบรรเลง) | CU | ใบหน้าพ่อแม่ที่เต็มไปด้วยรอยยิ้ม |
| MS | ญาติๆกำลังนั่งดูอยู่ | |
| MS | ใบบัวที่พ่อแม่เอาผมที่ตัดเสร็จแล้ว ใส่ลงไป | |
| CU | รอยยิ้มแห่งความมุ่งมั่นของลูก | |
| MS | พระประธานในวัด |
จุดประสงค์หลักๆของการทำ Shot List สำหรับการถ่ายวีดีโอ คือ เราจะได้ Footage video มาอย่างครบถ้วนสำหรับงานนั้นๆ ทำให้การตัดต่อวีดีโอของเราสะดวกมากยิ่งขึ้น เราสามารถเพิ่มลูกเล่น เพิ่มเติมสีสันให้กับการตัดต่อวีดีโอได้อย่างเต็มที่ ในการถ่ายวีดีโอเราอาจจะถ่ายมาหลายๆช็อต หลายๆมุม เพื่อที่ว่าเราสามารถเลือกเอามาตัดต่อได้ ในแต่ละมุมจะสื่อถึงอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกัน เช่น ในพิธีไหว้ครู เราถ่ายรับหน้าเด็กมาจะสื่อถึงความกตัญญู แต่ถ้าเราถ่ายมาจากทางด้านหลังจะสื่อถึงพิธีอันศักดิ์สิทธิ์
เมื่อเรามีประสบการณ์ในการถ่ายวีดีโอมากขึ้น พวก Shot List ต่างๆเหล่านี้ก็จะอยู่ในหัวเราอย่างอัตโนมัติ เราจะรู้ถึงตำแหน่งการถ่าย วิธีการถ่าย และมุมในการถ่ายไปตามทักษะความชำนาญที่มีอยู่ในตัวเรา แต่ที่สำคัญ คือ เราจะต้องเตรียมพร้อมอยู่เสมอ ไม่ว่างานนั้นจะเป็นงานที่เราเคยถ่ายมาแล้วก็ตาม เราจะต้องสอบถามรายละเอียดจากเจ้าของงานก่อนเสมอว่ามีพิธีการอะไรบ้าง ในแต่ละงานอาจจะสิ่งต่างๆที่ไม่คาดฝันเกิดขึ้นได้เสมอ ความต้องการสูงสุดของช่างวีดีโอ คือ ทำอย่างไรให้เจ้าของงาน เมื่อเปิดดูวีดีโอที่เราถ่ายและตัดต่อแล้ว เกิดความรู้สึกเหมือนกับว่าได้ย้อนกลับไปร่วมงานนั้นอีกครั้งหนึ่ง เพื่อนๆท่านไหนอยากพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์ทางด้านการถ่ายวีดีโอ สามารถมาพูดคุยกันได้ครับที่ ทำ presentation ง่ายๆ สไตล์ ยิ้ม ยิ้ม ขอบคุณมากครับ
